Wie stilte zegt, zegt geluid. Geluid is een nog niet zo gemakkelijk verschijnsel. Zowel inhoudelijk als qua effect, zowel wat betreft omschrijving als meten. Wanneer wordr geluid lawaai? Wie bepaalt dat? Wanneer is geluid hinderlijk, wanneer storend, wanneer ziekmakend? Hoe druk je geluid uit? Er wordt gewerkt met meerdere technische begrippen: dB (A), db(B), laagfrequent geluid, bastonen, pla.., ‘geluid op de gevel’, enz.
Het aantal decibels is verder meer een van de factoren die bepalen of een geluid hinderlijk is: ook de toon, de intensiteit, de (on)gelijkmatigheid, de context spelen een rol. Daar komt nog bij ‘ontvangers’, mens of dier, ook nog eens zeer verschillend zijn qua geluidsgevoeligheid.
Een aantal voorbeelden:
In ons normale doen vinden we in het algemeen een sterkte van 50 tot 60 decibel (het volume van een gewoon gesprek) acceptabel. Maar het gezoem van een mug (1 Decibel) kan ons de hele nacht uit onze slaap houden. Jongeren die naar een festival gaan houden met gemak 3 dagen lang 80 decibel uit. Moeten ze echter studeren of examen doen, dan kan het geschuifel van de schoenen van een surveillant al frustrerend zijn.
Een ander vindt het geluid van een hardrockband niet om uit te houden, maar gaat wel graag naar een klassiek concert waar minstens zoveel geluid wordt geproduceerd.
In de natuur: een paard in een wei graast rustig door als een trein met donderend geraas passeert maar schrikt zich rot van het geluid van een open klappende parapluie.
Een scholier die met gemak 90 Decibel trotseert op een festival kan reusachtig in de stress raken als tijdens een examen 20 Decibel in het examenlokaal binnendringt.
Iemand die gras maait, bladeren blaast, stofzuigt of op een motor rijdt heeft in het algemeen weinig moeite met dat geluid ook al is het op nog geen meter afstand. Iemand die 100 meter verderop in zijn tuintje zit vindt dat al gauw ’terreur.’
het monotone geluid van een windmolen kan qua volume voor iemand op zichzelf nog wel uit te houden zijn maar het feit dat hij geen controle heeft over het aan- en afzetten van dat geluid (immers dat kan alleen de energiemaatschappij) maakt die molen tot een bron van frustratie.
En tenslotte, last maar zeker niet least: mensen zijn qua constitutie zeer verschillend gevoelig voor geluid. 20% Van alle mensen is zonder meer geluidsgevoelig te noemen, gewoon van huis uit. Waar de een zijn schouders ophaalt bij een geluid, wolrdt de ander er ‘knettergek’ en gestressed van.
Op internet zijn talloze Decibelschalen, plaatjes en grafieken te vinden die gemiddelden aangeven hoeveel geluid allerlei apparaten en gedragingen opleveren. Wat er vaak niet bij staat is HOE LANG zo’n geluid moet duren voor het schade oplevert.
Tenslotte: stilte kan zowel rustgevend als beangstigend zijn. ‘Twee minuten stilte’ kan indrukwekkend zijn. Stilte in muziek kan bijzonder mooi zijn. ‘Doodse stilte’ is vaak eng. En de natuur is ook niet stil: fluitende vogels maken blij en stellen gerust.